آشنایی با اتاق عمل های یکپارچه

با توجه به تمایل پزشکی به کاهش هزینه ها و در عین حال فراهم آوردن بهترن امکانات برای جراحان، پرستاران و دیگر پرسنل در اتاق های عمل براساس تکنولوژی های پیشرفته روز، دنیا به سمت تغییر سیستم های چیدمان و مدیریت اتاق های عمل رو کرده تا در پی آن از فضا ، تجهیزات و نیرو های اتاق عمل بهترین استفاده به عمل آید .

بر همین اساس و به دنبال پیشرفت چشمگیر در روش های اعمال جراحی از جمله تکنیک های جراحی با کمترین میزان تهاجم ، پژوهشگران در کمپانی های تولید کننده صاحب نظر اقدام به طراحی اتاق های عمل یکپارچه کردند .

در این روش طراحی ، تجهیزات و ملحقات اتاق عمل از جمله سیستم های جراحی ، تخت و چراغ ها و …. با بهره گیری از سیستم به صورت الکترونیکی با یکدیگر مرتبط شده و از طریق یک سیستم مرکزی توسط جراح قابل کنترل خواهند بود. به این ترتیب بسیاری از مشکلات و معضلات موجود در اداره اتاق های عمل پیشین مرتفع خواهند شد .

بدیهی است بسط و ارایه توضیحات فنی هدف این مقاله نبوده و ازاین رو به بررسی اجمالی مزایای این سیستم ها و مقایسه آن با روش های معمول می پردازیم.

مقایسه اتاق عمل های یکپارچه با اتاق عمل های عادی 

• در اتاق های عمل یکپارچه برخلاف آنچه در اتاق های عمل عادی وجود دارد مدت زمان زیادی جهت انجام تنظیمات دستگاه ها و تجهیزات اتاق عمل صرف نخواهد شد و برعکس زمان انجام این تنظیمات و احتمال بروز خطر در راه اندای آن ها کاهش می یابد .

• نحوه تعامل با دستگاه ها و تجهیزات کاملا تحت کنترل جراح قرار گرفته و انجام این امور یکسان سازی و استاندارد می شود

• در اتاق عمل عادی در صورت تغییر پروسه و نوع عمل جراحی ، انجام و اعمال تنظیمات مطابق عمل جراحی جدید زمان بر و معمولا دشوار است در صورتی که چینش استاندارد تجهیزات بر روی ستون ها و نگهدارنده های سقفی موجب تسهیل انجام تغییرات در اتاق عمل جهت جراحی های متفاوت شده و جابجایی تجهیزات براساس نیاز و تمایل جراحی به راحتی امکان پدیر است

• ضدعفونی و تمیز کردن پیچیده و دشوار در اتاق های عمل عادی ، با حذف کلیه سیم ها و رابط های دستگاه ها از سطح زمین در اتاق های یکپارچه سریع تر ، آسان تر و کامل تر انجام می شود

• در بیمارستان های مدرن و مجهز به سیستم های تحت شبکه جریان اطلاعات بیمار( مشخصات، سوابق و ضمایم پروسه درمانی و …) به راحتی در تمامی بخش های بیمارستان باید در دسترس باشند .سیستم اتاق عمل یکپارچه قابلیت اتصال به شبکه اطلاعاتی بیمارستان ،تمامی اطلاعات مورد نیاز را در داخل اتاق عمل در اختیار جراح قرارداده ، بنابراین تیم پزشکی با احاطه کامل بر سوابق بیمار اقدام به انتخاب و انجام عمل جراحی می کنند.

• پیچیدگی کنترل و کاربری دستگاه ها و رابط کاربری متنوع آن ها موجب کندی و دشوار شدن تعامل در اتاق های عمل عادی می شود که کنترل یکسان و متمرکز از طریق کنترل کننده لمسی یا کنترل کننده صوتی به راحتی توسط پزشک یا دستیاران در اتاق عمل یکپارچه امکان پدیر است.

• در اتاق های عمل عادی میزان استهلاک دستگاه ها و امکان آسیب پذیری آن ها در حین جابجایی های متناوب بیار بیشتر از اتاق های عمل یکپارچه است چراکه با نصب دستگاه ها بر روسی ستون های سقفی و کابل کشی و اجرا مطابق استانداردهای جهانی باعث کاهش احتمال آسیب دیدن دستگاه ها و افزایش عمر مفید آن ها شده است.

• در اتاق عمل یکپارچه با توجه به اینکه کنترل جامع و هماهنگ از طریق سیستم کنترل مرکزی و با نظارت جراح انجام می شود نیاز به رفت و آمد بین بخش های استریل و غیر استریل به حداقل رسیده . لذا کاهش تردد پرسنل در اتاق عمل کنترل کیفیت استریل را بهبود بخشیده و راحتی بیشتری برای جراح جهت عمل ئر فضای ارگونومیک اتاق عمل و در نتیجه افزایش سرعت انجام پروسه را به دنبال خواهد داشت .

• در اتاق عمل یکپارچه از طریق شبکه های کامپیوتری موجود ، تصاویر ویدیویی هر لحظه جهت ثبت گزارش ، حفظ و نگهداری و استفاده های آموزشی در دسترس خواهند بود ، برخلاف سیستم های عادی که در آن اخذ گزارش و ثبت و ضبط رویدادهای عمل بسیار دشوار بود.ضمنا در صورت لزوم تیم های جراحی بیرون از اتاق عمل نیز قادر به رویت این تصاویر هستند.

• در اتاق عمل یکپارچه ایجاد موقعیت های مختلف با توجه به نوع پروسه ،تمایل و راحتی جراح و ….به سهولت قابل انجام است . ضمن اینکه در سیستم کنترل مرکزی این امکان وجود دارد تا برای هر یک از جراحانی که از سیستم اتاق عمل استفاده می کنند تنطیماتی از پیش تعریف شود تا با اعلام نام جراح به سیستم تنظیمات به طور خودکار اعمال شده و زمان لازم جهت آماده سازی اتاق عمل به حداقل برسد.

• در نهایت جهت حصول اطمینان از تطابق کیفیت پروژه با استانداردهای بین المللی ممیزی کامل سیستم نصب شده و صدور گواهی نامه استاندارد اتاق عمل یکپارچه سازی شده توسط شرکت های معتبر جهانی انجام می پذیرد

تجهیرات و امکانات لازم جهت تهیه اتاق عمل یکپارچه

امکانات پایه ای لازم جهت اتاق عمل پیشرفته یکپارچه شده همچون اتاق عمل های عادی لاپاروسکوپی شامل سیستم های لاپاروسکوپی ، چراغ های سیالیتیک و تخت جراحی است بعلاوه عامل بسیار مهم و حیاتی اطلاعات و فناوری که وظیفه بزرگ ایجاد ارتباط بین تجهیزات نامبرده را انجام می دهد.مسلما تجهیزاتی از قبیل ماشین های بیهوشی و… نیز جز لاینفک اتاق عمل هستند.

همانطور که پیش از این نیز عنوان شده در طراحی این اتاق عمل سیم ها و رابط ها که پیش از این در اتاق عای عمل عادی محدودیت های را در فضای اتاق عمل ایجاد می کردند، از ظریق ستون های سقفی که دستگاه ها بر روی آن ها قرارداده شده اند به سیستم کنترل مرکزی مرتبط خواهند بود . در فضای  اتاق عمل با قردادن پنل های استریل/غیراستریل  یا به صورت صوتی کل سیستم اتاق عمل شامل تنظیمات تخت، نور و ….. توسط جراح کنترل خواهد شد.

بنابراین کلیه محصولات که بابت تجهیز چنین اتاقی انتخاب می شوند باید قابلیت مرتبط شده به یکدیگر را داشته باشند تا با برقراری شبکه آی تی ، کنترل و هماهنگ کردن آنها قابل اجرا بوده و بتوان بهترین عملکرد را پیاده سازی کرد .

روند یکپارچه سازی اتاق عمل

1. انتخاب تجهیزات مناسب

2. طراحی مطلوب با توجه به نیاز کاربر

3. ارایه مشاوره و راهکارهای استاندارد سازی اتاق عمل

4. بهینه سازی چرخه کار و اطلاعات و ایجاد کنترل شرایط محیطی از جمله رطوبت ، کنترل حریق ، برق اضطراری

5. آماده سازی بستر آی تی جهت پیاده سازی واجرای شبکه مورد نیاز

6. طراحی چیدمان تجهیزات با نظر جراحان ، متخصصان بیهوشی و دیگر کاربران جهت استفاده بهینه از فضا،ایجاد راحتی برای جراح و قابلیت ایجاد وضعیت های مختلف تخت ، ظراحی مجازی و سه بعدی اتاق عمل و تایید آن توسط تیم جراحی

7. نصب و راه اندازی صحیح و مطابق استانداردهای بین المللی

8. آموزش کاربری به تیم جراحی

9. تحویل پروژه به واحد خدمات پس از فروش

در پایان با توجه به تجربه راه اندازی چنین سیستم هایی ذکر این نکته ضروری است:

که به طور معمول تجهیزات مختلفی که طی پیاده سازی چنین پروژه هایی باهم مرتبط خواهند شد متعلق به نمایندگی ها و کمپانی های متفاوتی هستند. در واقع کمتر شرکتی توانایی ارایه تمامی تجهیزات مورد استفاده  در یک اتاق عمل را دارد . این امر پتانسیل تاخیر و اشتباهات تکنیکی در طی اجرای پروه را افزایش خواهد داد . ایجاد ارتباط و هماهنگی موثر و مفید بین کمپانی های مختلف درگیر در پروژه ، مقوله ای است تحت عنوان مدیریت پروژه مستقیم در کیفیت و موفقیت سیستم نصب شده خواهد داشت